Dieta wegetariańska i jej wpływ na organizm

Efekt końcowy diety to jedno, ale fakt, czy został on osiągnięty prawidłowo zbilansowaną dietą, która nie spowodowała spustoszenia w organizmie to drugie.

W tym aspekcie chciałabym rozpocząć cykl artykułów dotyczący popularnych i szeroko stosowanych w naszym kraju diet.

DIETA WEGETARIAŃSKA

* piramida: źródło Loma Linda University „The Vegetarian Food Pyramid”

Dane z 2011 roku mówią o ok. 420 mln wegetarian, co stanowi 6,2% populacji ludzkiej (6,8 mld). Pod względem liczebności wegetarian prym wiedzie Azja (94%), natomiast pozostałe kontynenty charakteryzują się znacznie mniejszą liczbą osób niejedzących mięsa: Ameryka Północna – 3,4%, Ameryka Południowa – 0,5%, Europa – 2%. Polskie dane statystyczne kształtują się na poziomie 3,2% w skali kraju. Amerykański rynek produktów wegetariańskich w latach 1998–2003 osiągnął dwukrotny wzrost, przybierając wartość 1,6 mld dolarów.

Dieta wegetariańska nie jest jednolitym sposobem żywienia: można wyróżnić odmienne jej nurty pod względem spożywanych produktów.

Ø  weganie swoją dietę opierają wyłącznie na produktach pochodzenia roślinnego z wykluczeniem jaj, mleka, miodu;

Ø  jadłospis frutarian w 75% składa się z owoców;

Ø  witarianie jedzą głównie surowe warzywa i owoce;

Ø  laktowegetarianie do swojej diety opartej na produktach pochodzenia roślinnego włączają mleko i jego przetwory;

Ø  laktoowowegetarianie dopuszczają także spożywanie jaj.

W ostatnich latach diety roślinne zyskują coraz większą popularność, a badania naukowe coraz częściej dostarczają dowodów, że dieta wegetariańska może wpływać pozytywnie na zdrowie zapobiegając chorobom cywilizacyjnym.

Jak jest w rzeczywistości?

Pozytywny wpływ stosowania diety wegetariańskiej na organizm:

·      jest bogata w białko roślinne, błonnik pokarmowy, β-karoten, magnez

·      charakteryzuje się wysoką podażą antyoksydantów (związków usuwających z organizmu człowieka nadmiar wolnych rodników, spowalniają procesy starzenia się organizmu)

·      ma korzystny stosunek zawartości sodu do potasu

·      rzadziej powoduje występowanie nadwagi niż u osób odżywiających się tradycyjnie

·      mniejsza zachorowalność na cukrzycę, zawały serca, udary mózgu, nowotwory jelit

·      regulacja ciśnienia tętniczego = mniejsze ryzyko nadciśnienia

·      tańsza od diety tradycyjnej

·      niska zawartość cholesterolu w diecie, a zwiększona NNKT (niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych)

Negatywny wpływ (lub zagrożenia) stosowania diety wegetariańskiej:

·      zbyt niska podaż witamin – głównie B₁₂, D oraz składników mineralnych: wapnia, żelaza, cynku

·      brak pewności co do źródła kukurydzy i soi (ryzyko GMO)

·      wysokie spożycie roślin strączkowych jako źródło substancji antyodżywczych (kwas fitynowy) - ograniczają bądź uniemożliwiają wykorzystanie składników odżywczych ze spożywanych produktów przez organizm

·      zwiększona zachorowalność na niedokrwistość, krzywicę, niedostateczna mineralizację kości (ryzyko rozwoju osteoporozy)

·      ryzyko występowania zaburzeń w miesiączkowaniu u kobiet

·      może być niedoborowa (czyli nie dostarczać niezbędnych witamin i składników mineralnych dla prawidłowego rozwoju) w przypadku dzieci, młodzieży w okresie dojrzewania, kobiet w ciąży, karmiących i osób w podeszłym wieku

Nie ma jednego idealnego i uniwersalnego modelu żywieniowego, w którym każdy z nas czułby się dobrze. Dobierając sposób żywienia niezbędne jest zwrócenie uwagi na stan zdrowia, wyniki badań laboratoryjnych, styl życia, aktywność fizyczną, upodobania.

Decyzje związane ze stosowaniem diety wegetariańskiej powinny być oparte na wiedzy i świadomości skutków jej działania.