W pogoni za szczupłym ciałem. Konsekwencje stosowania diet odchudzających u dzieci i młodzieży.
Współczesne media kreują obraz szczupłej i zadbanej kobiety jako osoby szczęśliwej i spełnionej. Reklamy telewizyjne, gazety, portale internetowe kładą nacisk na osiągnięcie tak zwanego „idealnego ciała”, co odbija się zarówno na kobietach dojrzałych, jak i nastolatkach, a nawet dzieciach, u których wykształca się w tym okresie samoocena. W szeroko pojętych mass mediach oprócz idealizacji szczupłego ciała znaleźć można wiele pomysłów na to jak osiągnąć pożądaną sylwetkę – od diet „cud”, przez odchudzające tabletki, herbatki spalające tłuszcz, aż do porad jak przeprowadzić głodówkę.
Powstał cały „przemysł”,
który związany jest ze sposobami redukcji masy ciała. Coraz więcej pojawia się
książek, artykułów, serwisów internetowych, a także porad osób znanych, które nie
posiadają wystarczającej wiedzy, a mimo to są autorytetem dla innych. Wiele
takich porad jest niewłaściwych z żywieniowego punktu widzenia. Co więcej, ich
zbyt długie stosowanie może prowadzić do negatywnych, wręcz niebezpiecznych
dla zdrowia konsekwencji.
Publikowane
zalecenia są bardzo zachęcające, ponieważ obiecują rewolucyjne efekty.
Dodatkowo, presja mediów jest tak duża, że skłania wiele dziewcząt, rzadziej
chłopców do podejmowania różnego rodzaju diet i głodówek, co w konsekwencji
może odbić się również na ich psychice – chwilowy spadek masy ciała jest
powodem do samozadowolenia, jednak w większości przypadków mający
miejsce efekt jo-jo i ponowny przyrost masy ciała przyczynia się do obniżonej
samooceny, może prowadzić nawet do stanów depresyjnych.
Dlaczego
dzieci i młodzież przechodzą na dietę odchudzającą?
Zastanówmy się nad
tym.. W większości przypadków będzie to:
·
potrzeba
zwrócenia na siebie uwagi,
·
powielanie
schematów w rodzinie - odchudzająca się mama, babcia, siostra itp.,
·
chęć
dostosowania się do grupy, w której są na co dzień, potrzeba akceptacji ze
strony rówieśników
·
wpływ
reklam, szeroki wybór produktów odchudzających.
Warto zwrócić uwagę
na to, że nawyki i wybory u dzieci i młodzieży kształtują się w okresie ich
dorastania. Z jednej strony my - dorośli, rodzice, osoby świadome żywieniowo -
dążymy do tego, aby odżywiały się zdrowo i "z głową". Z drugiej
jednak strony ci sami dorośli i w znacznej mierze także rodzice tworzą te
wszystkie reklamy i produkty, często zachęcając do niewłaściwych zachowań
żywieniowych... Tworzy się błędne koło.
Konsekwencje
stosowania diet odchudzających u dzieci i młodzieży.
PSYCHOLOGICZNE:
· zaburzenia odżywiania -
wyróżnia się coraz więcej zdiagnozowanych i opisanych zaburzeń u młodych osób,
·
spirala odchudzania,
·
odchudzanie się jako nawyk - i
jak to z nawykiem bywa, aby się go pozbyć, nie wystarczy tylko chcieć, mocno
zakorzeniony spowoduje, że swego rodzaju "niewidzialna siła " pchać
będzie w objęcia znanych i spełniających swoją funkcję (chociaż nie
efektywnych) schematów,
·
odchudzanie się jako źródło permanentnego stresu → głód
też jest stresem!
Dochodzi do zaburzeń procesów samoregulacji
(samoregulacja to każdy wysiłek człowieka w kierunku zmiany własnych reakcji). Problemy
z samoregulacją to między innymi problemy z tzw. siłą woli, prowadzą do:
·
spadku
poczucia własnej skuteczności i wartości,
·
poczucia
obcości i niezrozumienia,
·
uzależniania
aktywności życiowych od rezultatów odchudzania.
FIZJOLOGICZNE:
·
zubożenie mikroflory jelitowej,
·
niedobory składników mineralnych i witamin - między innymi witamin z grupy B co wpływa na
obniżenie nastroju, kwasów omega-3,
·
zaburzenia hormonalne - w dalszym etapie prowadzące do zaburzeń w
miesiączkowaniu
Pomimo, że świadomość w społeczeństwie rośnie to nadal
wiedza dotycząca prawidłowego odżywiania się jest niewystarczająca. Często
stosowanie diet odbywa się „na własną rękę”. W szkołach prowadzonych jest wiele
inicjatyw edukujących dzieci i młodzież, jednak w mojej opinii jest ich za mało
w stosunku do tych, które skierowane są do rodziców. Warto zwrócić także uwagę na kwestię aktywności fizycznej u młodych osób w zamian za diety i restrykcje. Być może, że to jest klucz do sukcesu?
A jakie są Wasze obserwacje? Czy zauważacie ten problem w
swoim otoczeniu?